સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSY) વિસ્તૃત માહિતી
ભારત સરકાર દ્વારા “બેટી બચાવો, બેટી વાંચાવો” અભિયાન હેઠળ શરૂ કરાયેલ સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSY) દેશની દીકરીઓના ભવિષ્યને આર્થિક રીતે મજબૂત બનાવવા માટેની સૌથી લોકપ્રિય અને ઉચ્ચ વ્યાજદરમાં ચાલતી બચત યોજનાઓમાંની એક છે. પોસ્ટ ઓફિસ ઉપરાંત ઘણી રાષ્ટ્રીયકૃત બેંકોમાં SSY ખાતું ખોલી શકાય છે. દીકરીના ભવિષ્ય માટે સુરક્ષિત, સ્થિર અને સરકાર દ્વારા ગેરંટી આપવામાં આવેલી બચત યોજના હોવાથી લાખો માતા–પિતા આ યોજના પર વિશ્વાસ રાખે છે.
SSY શું છે?
સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના એ એક લાંબા ગાળાની નાના બચત યોજના છે, જે ખાસ કરીને 10 વર્ષથી ઓછી વયની છોકરી માટે રચાયેલ છે. આ યોજનામાં માતા–પિતા પોતાની દીકરીના નામે ખાતું ખોલે છે, જેમાં નિયમિત રીતે પૈસા જમા કરીને દીકરીના શિક્ષણ, લગ્ન કે ભવિષ્યના ઉપયોગ માટે મોટી મુદતની રકમ ઉભી કરી શકાય છે.
SSY ખાતું કોણ ખોલી શકે?
-
દીકરીના જન્મ પછીથી 10 વર્ષની વય પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી ખાતું ખોલી શકાય છે.
-
એક દીકરી માટે માત્ર એક જ ખાતું ખોલી શકાય છે.
SSY માં મહત્તમ બે દીકરીઓ માટે ખાતા ખોલી શકાય. -
જો જડવા (Twin) અથવા ત્રિપલેટ્સ જન્મે છે તો ખાસ શરતો હેઠળ બે કરતાં વધુ ખાતાં ખોલવાની મંજૂરી મળે છે.
ન્યૂનતમ અને મહત્તમ જમા રકમ
-
એક વર્ષે ન્યૂનતમ ₹250 જમા કરવું ફરજીયાત છે.
-
એક વર્ષે મહત્તમ ₹1.5 લાખ સુધી જમા કરી શકાય છે.
-
તમે એકવારમાં કે કેટલાંક હપ્તામાં પૈસા ચૂકવવાની સ્વતંત્રતા ધરાવો છો.
-
નિયમિત જમા ન કરવાથી ખાતું નિષ્ક્રિય થઈ શકે છે, પરંતુ ફરી ₹50 દંડ અને બાકી રકમ જમા કરીને ખાતું ફરી સક્રિય કરી શકાય છે.
વ્યાજદર
SSY ભારતમાં ચાલતી તમામ નાના બચત યોજનાઓ કરતાં ઊંચો વ્યાજદર આપે છે. વ્યાજ દર કેન્દ્ર સરકાર દરેક 3 મહિને જાહેર કરે છે.
વ્યાજ વાર્ષિક ચક્રવૃદ્ધિ આધારે ગણવામાં આવે છે અને વર્ષના અંતે ખાતામાં ઉમેરાય છે.
ઉચ્ચ વ્યાજદર હોવાથી દીકરીના ભવિષ્ય માટે મોટું Corpus (ભંડોળ) તૈયાર થાય છે.
ખાતાની અવધિ અને પરિપક્વતા
-
ખાતું ખોલેલી તારીખથી 21 વર્ષ પછી પરિપક્વ થાય છે.
-
પરંતુ પૈસા માત્ર 15 વર્ષ સુધી જમા કરવાના રહે છે.
-
15 વર્ષે જમા કરવાનું બંધ કરી શકાય છે, પરંતુ ખાતું 21 વર્ષ સુધી વ્યાજ સાથે ચાલુ રહેશે.
-
જો દીકરી લગ્ન કરી લે અને તેની ઉંમર 18 વર્ષથી વધુ હોય, તો ખાતું વહેલું બંધ કરી શકાય છે.
ટેક્સ લાભ (Tax Benefits)
SSY એક EEE (Exempt-Exempt-Exempt) શ્રેણીની યોજના છે:
-
જમા કરેલી રકમ 80C હેઠળ ટેક્સ છૂટ આપે છે.
-
વ્યાજ પર પણ કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી.
-
પરિપક્વતા પર મળતી પૂરી રકમ ટેક્સ ફ્રી છે.
અટલે SSY 100% ટેક્સ-ફ્રી યોજના છે.
આંશિક Withdrawal સુવિધા
દીકરીના શિક્ષણ માટે 18 વર્ષની ઉંમર પછી 50% સુધી રકમ ઉપાડવાની મંજૂરી છે.
આ પૈસા દીકરીના કોલેજ એડમિશન, ઉચ્ચ અભ્યાસ, વ્યાવસાયિક કોર્સ, હોસ્ટેલ ફી વગેરે માટે વાપરી શકાય છે.
ખાતું વહેલું બંધ કરવાની શરતો
સુકન્યા સમૃદ્ધિ ખાતું નીચે જણાવેલ પરિસ્થિતિઓમાં સમય પહેલાં બંધ થઈ શકે છે:
-
દીકરીના 18 વર્ષની ઉંમર પછી લગ્ન
-
દીકરીના મૃત્યુ પર માતા–પિતાને રકમ પરત મળે
-
દીકરીને ગંભીર બીમારી
-
પરિવારને આર્થિક મુશ્કેલી (સરકારની સૂચનાઓ મુજબ)
SSY ની વિશેષતાઓ અને લાભ
1. દીકરીના ભવિષ્યની સંપૂર્ણ સુરક્ષા
સરકાર દ્વારા ગેરંટી આપીને ચલાવવામાં આવતી યોજના હોવાથી મૂડી 100% સુરક્ષિત રહે છે.
2. ઉત્તમ વ્યાજદર
આયોજના નાના બચત સ્કીમોમાં સૌથી ઊંચો વ્યાજ દર આપે છે, જેથી રોકાણ ઝડપથી વધે છે.
3. ટેક્સ પર સંપૂર્ણ છૂટ
EEE કેટેગરી હોવાથી તમારો કર બોજ ઘટે છે અને નેટ બચત વધે છે.
4. નાની જમા સાથે મોટી બચત
માત્ર ₹250 જમા કરીને પણ ખાતું ચાલુ રાખી શકાય છે, જેથી દરેક પરિવાર માટે આ યોજના સરળ બને છે.
5. દીકરીના શિક્ષણ અને લગ્ન માટે ઉત્તમ યોજના
દીકરી મોટા થશે ત્યારે મોટી રકમ મળે છે, જે શિક્ષણ અને લગ્નના ખર્ચમાં મદદરૂપ બને છે.
6. માતા–પિતાને માનસિક શાંતિ
દીકરી માટે અલગથી ભંડોળ ઉભું કરવા માટે SSY કરતાં વધારે સુરક્ષિત અને વિશ્વસનીય યોજના હસ્તે નથી.
એક ઉદાહરણથી સમજીએ
જો કોઈ માતા–પિતા દર વર્ષે ₹1,50,000 SSY ખાતામાં 15 વર્ષ સુધી જમા કરે, તો 21 વર્ષ બાદ આ રોકાણ દોઢથી બે ગણું થઈ શકે છે (વ્યાજદર પર આધારિત). પરિણામે દીકરીને લાખો રૂપિયાનું ભંડોળ ભવિષ્યમાં મળે છે.
નિષ્કર્ષ
પોસ્ટ ઓફિસ SSY (સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના) દીકરીના ભવિષ્યને સુરક્ષિત કરવા માટે ભારતની સૌથી વિશ્વસનીય, લોકપ્રિય અને ઊંચા વ્યાજદરની યોજના છે. સુરક્ષા, ઊંચો વ્યાજ, ટેક્સ છૂટ અને સરકારની ગેરંટી જેવી સુવિધાઓને કારણે SSY દરેક પરિવાર માટે શ્રેષ્ઠ પસંદગી સાબિત થાય છે.
જો તમારે તમારી દીકરીના ભવિષ્ય માટે નિશ્ચિતતા અને મજબૂત આર્થિક આધાર બનાવવો હોય, તો સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના તમારી માટે સર્વોત્તમ વિકલ્પ છે.
